Σημάδια ανάκαμψης εμφάνισε η αγορά ανταλλακτικών

• Θετική (οριακή) μεταβολή κατέγραψαν οι συνολικές πωλήσεις ανταλλακτικών επιβατικών αυτοκινήτων το 2014, μετά από μία εξαετία συνεχούς μείωσης.
• Αύξηση παρουσίασαν οι πωλήσεις των “after market” ανταλλακτικών το 2014, εν αντιθέσει με τις πωλήσεις των “γνήσιων” που συνέχισαν την πτωτική τους πορεία.

Οι πρόσφατες μεταβολές του συγκεκριμένου κλάδου παρουσιάζονται στην τελευταία έκδοση της σχετικής Κλαδικής Μελέτης που εκπόνησε η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της ICAP Group Α.Ε.

Η αγορά των ανταλλακτικών για επιβατικά αυτοκίνητα διακρίνεται σε δύο βασικές κατηγορίες: Στα λεγόμενα «γνήσια» που εισάγονται από τις αντιπροσωπείες αυτοκινήτων και διακινούνται στην αγορά μέσω των εξουσιοδοτημένων δικτύων τους και στα ανταλλακτικά «after market». Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει προϊόντα διαφόρων οίκων του εξωτερικού οι οποίοι προμηθεύουν και κατασκευαστές αυτοκινήτων, στην προκειμένη περίπτωση όμως δεν φέρουν το εμπορικό σήμα κάποιας αυτοκινητοβιομηχανίας, αλλά του οίκου που τα κατασκευάζει.

Η ζήτηση για ανταλλακτικά επιβατικών αυτοκινήτων στη χώρα μας καλύπτεται σχεδόν αποκλειστικά από εισαγωγές.

Στην πλειονότητά τους οι αντιπρόσωποι – εισαγωγείς αυτοκινήτων εισάγουν και τα ομώνυμα «γνήσια» ανταλλακτικά. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα ανταλλακτικά αυτά εισάγονται από θυγατρικές ή συγγενείς εταιρείες και όχι από την κεντρική αντιπροσωπεία. Επίσης, υπάρχει και η περίπτωση να εισάγονται από ανεξάρτητες επιχειρήσεις που ανήκουν στο επίσημο δίκτυο της αντιπροσωπείας.

Στον τομέα των «after market» ανταλλακτικών δραστηριοποιούνται αρκετές εισαγωγικές επιχειρήσεις, οι οποίες ανήκουν σε διαφορετικές κατηγορίες μεγέθους (βάσει συνολικών πωλήσεων, εύρους δικτύου διανομής κλπ.). Η πλειονότητα των μεγάλων εισαγωγέων ανταλλακτικών «after market» διακινεί ευρεία γκάμα προϊόντων, σχεδόν όλων των κατηγοριών. Υπάρχουν όμως και ορισμένες επιχειρήσεις που διακινούν συγκεκριμένες κατηγορίες ανταλλακτικών (π.χ. εξατμίσεις, κινητήρες, αμορτισέρ).

Ο ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων του κλάδου έχει οξυνθεί ιδιαίτερα τα τελευταία έτη, λόγω της μείωσης της ζήτησης, απόρροια κυρίως της παρατεταμένης οικονομικής ύφεσης η οποία έπληξε γενικότερα τον κλάδο του αυτοκινήτου στη χώρα μας. Ορισμένες επιχειρήσεις του κλάδου αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα, κάποιες δε εξ΄ αυτών έχουν σταματήσει (τα τελευταία 2-3 έτη) την εισαγωγή ανταλλακτικών και έχουν περιορίσει σε σημαντικό βαθμό τις δραστηριότητές τους.

Η ζήτηση για τα ανταλλακτικά συνδέεται άμεσα με την εξέλιξη του στόλου των κυκλοφορούντων αυτοκινήτων. Το διάστημα 2011-2014 ο αριθμός των επιβατικών αυτοκινήτων μειώθηκε ελαφρώς, καταγράφοντας μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής -0,5%. Τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων παρουσιάζουν, σε γενικές γραμμές, ανελαστική ζήτηση ως προς την τιμή πώλησης. Ωστόσο, η τιμή των προϊόντων σε συνδυασμό με το διαθέσιμο εισόδημα των κατόχων οχημάτων μπορεί να κατευθύνει τη ζήτηση μεταξύ «γνήσιων» και «after market» ανταλλακτικών ή τη στρέφει σε οικονομικότερες λύσεις (π.χ. μεταχειρισμένα).

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της κλαδικής μελέτης, η συνολική εγχώρια αγορά των ανταλλακτικών επιβατικών αυτοκινήτων (βάσει αξίας) κινήθηκε ανοδικά την περίοδο 1998-2007, με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 8,7%. Αντίθετα, από το 2008 έως το 2013 η αγορά κατέγραψε έντονη πτωτική πορεία με μέσο ετήσιο ρυθμό μείωσης της τάξης του 13%. Ωστόσο, σύμφωνα με εκτιμήσεις, το 2014 η αγορά εμφάνισε “σημάδια ανάκαμψης” καθώς η συνολική αξία παρουσίασε οριακή θετική μεταβολή (+0,5%). Μεταξύ των δύο κατηγοριών ανταλλακτικών, η αγορά των γνήσιων ανταλλακτικών συνέχισε την πτωτική της πορεία και το 2014 (με χαμηλότερο όμως ρυθμό), ενώ η αγορά των after market ανταλλακτικών εκτιμάται ότι παρουσίασε αύξηση της τάξης του 6%.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων του κλάδου, οι συνολικές πωλήσεις ανταλλακτικών το 2015 αναμένεται να παρουσιάσουν εκ νέου μικρή μείωση (μέχρι 5%), σε σχέση με το 2014.

Γεγονός είναι ότι, η συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος και η μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών υποχρεώνει πολλά νοικοκυριά στο να περιορίζουν τις δαπάνες τους στις «απολύτως απαραίτητες», γεγονός που επηρεάζει, ως ένα βαθμό, τη συντήρηση και επισκευή οχημάτων. Επίσης, η σημαντική μείωση στις πωλήσεις αυτοκινήτων τα τελευταία χρόνια, σε συνδυασμό με τα μεγαλύτερα διαστήματα «προγραμματισμένων» service που απαιτούνται για τα καινούργια αυτοκίνητα σε σχέση με τα παλαιότερα, έχει επηρεάσει αρνητικά την αγορά ανταλλακτικών.

Αναφορικά με την κατανομή των πωλήσεων μεταξύ γνήσιων και «after market» ανταλλακτικών σημειώνονται τα εξής: Οι επιχειρήσεις εισαγωγής «γνήσιων» ανταλλακτικών εκτιμάται ότι κάλυψαν το 51,2% της συνολικής αξίας της αγοράς το 2014, ενώ το υπόλοιπο 48,8% καλύφθηκε από τις επιχειρήσεις εισαγωγής ανταλλακτικών «after market». Μεταξύ των δύο κατηγοριών ανταλλακτικών, μεγαλύτερη μείωση (σωρευτικά) τα τελευταία χρόνια έχει καταγράψει η αγορά των γνήσιων ανταλλακτικών.

Σχετικά με τη διάρθρωση των συνολικών πωλήσεων ανά κύρια κατηγορία προϊόντων σημειώνονται τα εξής: Τα αναλώσιμα συντήρησης κινητήρα εκτιμάται ότι κάλυψαν περίπου το 20% της συνολικής αξίας της αγοράς ανταλλακτικών το 2014 και η επισκευή κινητήρα κάλυψε αντίστοιχο ποσοστό 15% περίπου.

Ο ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων του κλάδου είναι ιδιαίτερα έντονος, επιτείνεται δε τα τελευταία έτη λόγω και της μειωμένης ζήτησης. Ως εκ τούτου, οι εταιρείες προσπαθούν να ενισχύσουν τις πωλήσεις τους αποσπώντας ουσιαστικά η μία μερίδιο από την άλλη.

Στα πλαίσια της μελέτης έγινε και χρηματοοικονομική ανάλυση των επιχειρήσεων εισαγωγής «after market» ανταλλακτικών. Επίσης, συντάχθηκε ομαδοποιημένος ισολογισμός για τη διετία 2013-2014, βάσει αντιπροσωπευτικού δείγματος εταιρειών.

Από την ανάλυση του ομαδοποιημένου ισολογισμού προκύπτουν τα εξής: Το σύνολο του ενεργητικού των εταιρειών του δείγματος αυξήθηκε κατά 3% το 2014 σε σχέση με το 2013. Αύξηση παρουσίασαν τα καθαρά πάγια (κατά 6,5%) καθώς και τα αποθέματα (8,3%), ενώ μείωση εμφάνισαν οι συνολικές απαιτήσεις (σε ποσοστό 3,2%) και τα ταμειακά διαθέσιμα (κατά 6,5%).

Τα συνολικά ίδια κεφάλαια διευρύνθηκαν κατά 5,1% το 2014/2013, ενώ οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις συρρικνώθηκαν κατά 22,6% την ίδια περίοδο.

Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων χρήσεως διαπιστώνεται αύξηση των συνολικών πωλήσεων των εταιρειών του δείγματος κατά 7,6% το 2014/2013. Παράλληλα, τα συνολικά μικτά κέρδη αυξήθηκαν κατά 6,4%. Αποτέλεσμα των ανωτέρω ήταν η σημαντική ποσοστιαία αύξηση του λειτουργικού αποτελέσματος καθώς και των συνολικών καθαρών (προ φόρου) κερδών (81%). Τα κέρδη EBITDA διευρύνθηκαν κατά 19,8% το 2014/2013.