Προ των πυλών
Καταιγισμός ηλεκτροκίνητων μοντέλων τούτη τη εποχή, δείχνει ότι πάμε προς τα εκεί. Πολλά από αυτά διατίθενται (εντάξει είναι λίγο ακριβά) και στη χώρα μας. Πόσο έτοιμοι είμαστε;
Βλέποντας τους μεγάλους κατασκευαστές αυτοκινήτων σε όλο τον πλανήτη να κατευθύνουν τα κεφάλαια τους στην εξέλιξη των ηλεκτρικών αυτοκινήτων δεν έχω καμία αμφιβολία. Εκεί πάμε! Υπολογίζω ότι το 2030 το 40% των αυτοκινήτων θα μπαίνουν στην πρίζα. Τα μισά θα είναι υβριδικά, τα υπόλοιπα όμως αμιγώς ηλεκτροκίνητα. Ήδη στο θέμα της αυτονομίας τα νούμερα είναι πλέον απόλυτα ικανοποιητικά, ενώ το κόστος μειώνεται με καλό ρυθμό. Μέσα στα δύο επόμενα χρόνια έχουν επισήμως ανακοινωθεί και θα παρουσιαστούν 80 νέα ηλεκτρικά μοντέλα, σαφώς πιο προσιτά από τα σημερινά. Αυτό θα διπλασιάσει το μερίδιο της «πρίζας» στην παγκόσμια αγορά, φτάνοντας στο 6%. Έκρηξη όμως θα υπάρξει και στο άλλο ευαίσθητο σημείο της υπόθεσης, τους ταχυφορτιστές, που σήμερα είναι 150.000 στην ΕΕ και σε δύο χρόνια θα είναι 2 εκατ.
Πως φτάσαμε όμως εδώ; Η ατμοσφαιρική ρύπανση, η αλματώδης ζήτηση νέων αυτοκινήτων, η αστικοποίηση οδήγησαν τους μηχανικούς στα κέντρα έρευνας και εξέλιξης των εταιρειών στην αναζήτηση λύσεων ώστε να καλυτερεύσει η απόδοση του θερμικού κινητήρα και να μειωθούν οι ρύποι. Κάτι που άλλωστε απαιτούν οι κυβερνήσεις. Αναζητήθηκαν πολλές λύσεις, η ευρεία χρήση υπερτροφοδότησης, οι καταλύτες, τα φίλτρα DPF, το AdBlue είναι μερικές από τις πιο ευρεία διαδεδομένες που πέρασαν στην παραγωγή. Φυσικά αυτά δεν επαρκούν καθώς δε λύνεται το βασικό θεμελιώδες πρόβλημα του θερμικού κινητήρα οι θερμικές απώλειες. Στην καλύτερη περίπτωση η απόδοση φτάνει το 40%. Έτσι κάποιοι σκέφτηκαν, επιστρέφοντας στην αρχή της αυτοκίνησης, τους ηλεκτροκινητήρες. Το πρόβλημα εδώ είναι στους συσσωρευτές, τις μπαταρίες όπως λέγονται στην καθομιλουμένη. Είναι μεγάλες, βαριές, με φαινόμενο μνήμης, ασταθείς, επηρεάζονται από τη θερμοκρασία και άλλα πολλά. Επενδύθηκαν τεράστια ποσά τα τελευταία χρόνια στην εξέλιξη των μπαταριών. Οι γνωρίζοντες λένε ότι σύντομα θα δούμε μπαταρίες στο μέγεθος μιας παλάμης, με δυνατότητα αποθήκευσης τριψήφιου αριθμού kwh. Και με συντελεστή απόδοσης ηλεκτροκινητήρα 100%!
Μέχρι τότε όμως και για να προχωρήσουν οι μηχανικοί στο στόχο της εξοικονόμησης ενέργειας και ρύπων εξέλιξαν υβριδικά συστήματα. Υβριδικό λοιπόν ονομάζεται το όχημα που φέρει υβριδική μηχανή. Ένα συνδυασμό δηλαδή δυο τουλάχιστον κινητήρων, ενός θερμικού και ενός ηλεκτρικού. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η F1 όπου η FIA θέλοντας να δείξει το δρόμο για τα πράγματα που έρχονται στο μέλλον της αυτοκίνησης, άλλαξε τους κανονισμούς και η F1 πέρασε το 2014 στην υβριδική εποχή. Η απόδοση για εφάμιλλο ρυθμό περιστροφής σε σχέση με τους παλιούς θερμικούς κινητήρες βελτιώθηκε κατά 35%!
Δεν είναι όλα τα υβριδικά συστήματα ίδια. Η βασική ιδέα είναι η χρήση υβριδικής μηχανής που συνδυάζει θερμικό κινητήρα και ηλεκτροκινητήρα με στόχο την αύξηση του συντελεστή απόδοσης. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα και ταυτόχρονα προπομπός των πραγμάτων που έρχονται είναι το Toyota Prius. Ένα υβριδικό αυτοκίνητο που πλέον βρίσκεται στην 4η γενιά του. Το συγκεκριμένο μοντέλο διαθέτει υβριδική μηχανή η οποία ανακτά ενέργεια κατά τη διάρκεια της κίνησης. Συγκεκριμένα όταν το αυτοκίνητο ρολάρει ή φρενάρει αντιστρέφεται η πολικότητα του ηλεκτροκινητήρα και αυτός λειτουργώντας ως γεννήτρια, φορτίζει τη συστοιχία μπαταριών.
Η αποθηκευμένη ενέργεια στις μπαταρίες μπορεί να την χρησιμοποιήσει ο οδηγός για να επιταχύνει περισσότερο ή για να ξεκινήσει αμιγώς ηλεκτρικά από ένα υπόγειο γκαράζ. Η ειδοποιός διαφορά από ένα συμβατικό αυτοκίνητο είναι η ανάκτηση ενέργειας, η βελτίωση δε του συντελεστή απόδοσης είναι θεαματική εφόσον μιλάμε για χρήση στην πόλη. Εκεί καθότι το υβριδικό αυτοκίνητο είναι σβηστό όταν δε κινείται και ανακτά ενέργεια όταν δε πατάς γκάζι ο συντελεστής απόδοσης αυξάνεται τουλάχιστον κατά 50%. Όμως στο ταξίδι όταν λογικά το αυτοκίνητο κινείται υπό σταθερό φορτίο, το υβριδικό σύστημα δε προσφέρει πολλά, εν τέλει το επιπλέον βάρος των μπαταριών και του ηλεκτροκινητήρα ανεβάζουν την κατανάλωση σε σχέση και μ’ ένα απλό συμβατικό όχημα!
Εξελίσσοντας τις μπαταρίες οι μηχανικοί σιγά σιγά είχαν στη διάθεσή τους, για δεδομένο όγκο, μεγαλύτερη χωρητικότητα. Πλέον η ανάκτηση της ενέργειας κατά τη διάρκεια της κίνησης του αυτοκινήτου δεν επαρκούσε για την πλήρη φόρτιση των μπαταριών. Έτσι περάσαμε στο επόμενο βήμα, τα plug in hybrid μοντέλα. Όπως στα απλά υβριδικά έτσι και εδώ υπάρχει υβριδική μηχανή, μπαταρίες και ανάκτηση ενέργειας. Επιπλέον όμως αυτά τα αυτοκίνητα μπαίνουν στην πρίζα ώστε να γεμίσουν οι μπαταρίες τους. Όταν γίνει αυτό έχουν αυτονομία περί των 50 χλμ. όπου μπορούν να κινούνται αμιγώς ηλεκτρικά εφόσον το επιθυμεί ο οδηγός. Οι μελέτες των κατασκευαστών δεικνύουν ότι ο μέσος χρήστης οχήματος στην πόλη δε διανύει περισσότερα τη μέρα. Κοντολογίς μπορεί να φορτίζει αποβραδίς τις μπαταρίες και όλη η κίνησή του να είναι ηλεκτρική. Εδώ δεν υπάρχει το μειονέκτημα της αυτονομίας καθότι ο θερμικός κινητήρας και το τεπόζιτο καυσίμου βρίσκονται πάντοτε εκεί εφόσον κάποιος θέλει να κάνει ένα μεγάλο ταξίδι.
Τα ηλεκτρικά
Υπάρχουν όμως και αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα τα οποία δε φέρουν θερμικό κινητήρα. Έχουν μόνο ηλεκτροκινητήρα και μπαταρίες. Είναι απολαυστικά στη χρήση, χάρη στη συνεχή, σταθερή ροπή του ηλεκτροκινητήρα από τις μηδέν στροφές, αθόρυβα, εξαιρετικά άνετα καθώς δεν απαιτούν αλλαγές σχέσεων και τρομερά οικονομικά καθώς η κατανάλωσή τους δε ξεπερνά τα 2 ευρώ/100 χλμ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι και πολλές εταιρείες leasing έχουν δεσμευτεί να επιταχύνουν τη διάδοση χρήσης ηλεκτρικών οχημάτων στους εταιρικούς στόλους, καθώς παγκοσμίως σήμερα, περισσότερα από τα μισά αυτοκίνητα στους δρόμους ανήκουν σε εταιρείες, γεγονός που καθιστά τους εταιρικούς στόλους μια φυσική αφετηρία για τη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση. Καλός φίλος που διαχειρίζεται μεγάλο εταιρικό στόλο, πήγε σε πρόσφατη σχετική παρουσίαση στην Αττική και έμεινε ενθουσιασμένος! Εκεί οδήγησαν 17 ηλεκτρικά και υβριδικά αυτοκίνητα. Η συγκεκριμένη εταιρεία leasing στοχεύει, στην αντικατάσταση του στόλου οχημάτων των εργαζομένων της με ηλεκτρικά οχήματα ως το 2021.
Η δικιά μου πρόσφατη οδηγική εμπειρία με ηλεκτρικό άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις. Η νέα Jaguar I-PACE συνδυάζει ιδανικά την τεχνολογία αιχμής, την εντυπωσιακή αυτονομία (άνετα 400 χλμ.), τις κορυφαίες επιδόσεις (400 άλογα) και τον ελκυστικό σχεδιασμό. Αλλά τα 83.000 είναι πολλά!
Στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που μας έδωσε ο Σύνδεσμος Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Αυτοκινήτων μέχρι σήμερα έχουν ταξινομηθεί 262 αμιγώς ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα. Τη μερίδα του λέοντος την έχει η BMW με 163, και δικαίως, αφού ξεκίνησε δυναμικά τη διάθεση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων της προ τετραετίας. Από το 2013 που λανσαρίστηκε το BMW i3, Οι Γερμανοί έχουν πουλήσει πάνω από 200.000 ηλεκτρικά οχήματα και μέχρι το 2025, θα προσφέρουν 25 ηλεκτρικά μοντέλα.
Η συνολική εικόνα της Ελληνικής πραγματικότητας είναι ενδεικτική της βραδύτητας με την οποία η ηλεκτροκίνηση των αυτοκινήτων κάνει την εμφάνισή της στη χώρα μας. Οι λόγοι είναι γνωστοί. Πέραν της οικονομικής κρίσης, αυτό που συνεχίζει να επιδρά είναι η μη ύπαρξη υποδομής υποστήριξης της ηλεκτροκίνησης σε εθνικό επίπεδο με δίκτυο ταχυφορτιστών σε συνδυασμό με την έλλειψη ελκυστικότερων οικονομικών η/και φορολογικών κινήτρων, τα οποία να αντισταθμίζουν σε κάποιο ικανοποιητικό βαθμό τη σχετικά υψηλή τιμή κτήσεως των ηλεκτρικών αυτοκινήτων.
Ωστόσο η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναμένεται τις προσεχείς ημέρες να ανακοινώσει ένα “πακέτο” κινήτρων για την ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης. Ανάλογα μέτρα θα περιληφθούν και στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, το οποίο καταρτίζεται αυτήν την περίοδο.
Στα μέτρα ενθάρρυνσης της ηλεκτροκίνησης έναντι των diesel, εντάσσονται:
– Η 10ετής προσαρμογή της αγοράς στην ηλεκτροκίνηση.
– Η επιδότηση της τοποθέτησης ρευματοδοτών (φορτιστών ηλεκτρικών οχημάτων)
– Η συνεργασία με τις εταιρείες ηλεκτρισμού για την τοποθέτηση ρευματοδοτών κατά μήκος των αυτοκινητοδρόμων.
